Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak
Hemen zaude: Hasiera Komunitatea Kuarrenta Lehen Aberri Eguneko aurreskua

Dokumentuaren akzioak

Lehen Aberri Eguneko aurreskua

2017/07/03 10:00
Lehen Aberri Eguneko aurreskua

Lehenengo Aberri Eguneko aurreskua. 1932-03-27, Bilbo. Argazkia: Aranzadi familiaren artxiboa.

1932an ospatu zen lehenengo Aberri Egunean dantzatutako aurreskuaren irudia dugu ikusgai Unai Aranzadiri esker. Gerran eta erbestean Eusko Jaurlaritzaren parte izan ziren zenbait abokatu gazte tartean direla ageri dira dantzan. Aurreskulari Anton Irala ageri zaigu eta sokan hirugarren doana Esteban Aranzadi dugu, argazkia helarazi digunaren aitona. Lagun-minak ziren Irala eta Aranzadi eta elkarrekin ibili ziren erbestean, Frantzian eta New Yorken.

Lehenego Aberri eguneko soka-dantza
Lehenego Aberri eguneko soka-dantza. 1932-03-27, Bilbo. Argazkia: Aranzadi familiaren artxiboa.

Esteban Aranzadi,  Engrazio Aranzadi Kizkitza politikariren eta idazlearen semea, 1936ko gerran Eusko Jaurlaritzako Barne Administrazioko zuzendaria izan zen. Antonio Irala, berriz, Eusko Jaurlaritzako ordezkaria izan zen New Yorken. Jose Antonio Agirrerekin eta Jose Maria Lasarterekin batera, euskaldunen zerbitzu sekretu propioaren eta independentearen sortzailea izan zen.

Lehenengo Aberri eguneko kartel bat
1932ko Aberri Eguneko karteletako bat. Irudia: Nicolas Martinez Ortiz de Zarate

Ilusio handiko eguna

Ilusio handiz bizi izan zuten milaka eta milaka abertzalek 1932ko martxoaren 27an EAJk deituta Bilbon ospatu zen lehenengo Aberri eguna. Itxura denez 50 urte lehenagoko berpizkunde igandean konturatu zen Sabino Arana zein zen bere aberria, bere anaia Luisekin etxeko lorategian hizketan ari zela. Data horrekin, Jesusen eta Euskal Herriaren berpizkundeak batu nahi izan zituzten.

La Tarde egunkarian Aberri Egunean dantzariak
Ezpata-dantzariak eta iruleak lehenengo Aberri Eguneko manifestaldian. Irudia: La Tarde egunkaria

Dantzariak ere han izan ziren

Ilusioz betetako egun hartan dantzek eta dantzariek protagonismo handia izan zuten. Argazki nagusiko aurreskuaz gain, 70.000 abertzale elkartu ziren goizeko manifestaldian ezpata-dantzari eta irule talde ugari joan ziren ilaran binaka. Arratsaldean hiru ekitaldi izan ziren: Campos Eliseoas antzokian Etxaberen Pedro Mari antzerkia, Arriaga antzokian Barriolaren Maitasunak antzerkia eta Euskalduna pilota lekuan Euskal Jaia. Pilota partiden eta abesti emanaldien  ondoren ezpata-dantzarien eta poxpolinen ekitaldia izan zen Euskaldunan. Dantzari-dantzako Zortziko”, “Banako”, “Makil dantza” eta “Txakarrankuadantzatu zituzten; ekitaldia erromeriarekin amaitu zen.

Lehenengo Aberri eguneko Argiako albistea
Lehenengo Aberri eguneko albistea, ezpata-dantzari eta iruleak ageri dira irudietan. Irudia: Argia, 1932-04-03

 

Dokumentuaren akzioak

Erantzun

Erantzuna emateko identifikatu egin behar zara, gure webgunean erabiltzaile bat sortuz.